De commissie volgt ontwikkelingen op het terrein van het lokaal bestuur en adviseert het bestuur, de andere commissies en externe partijen over de betekenis hiervan voor de functie van griffier, zijn rol in de bestuurlijke driehoek en de positie van de raad. Belangrijke thema’s hierbij zijn participatie, vernieuwing van de lokale democratie en bestuurlijke samenwerking. De commissie haakt aan bij externe ontwikkelingen op wetgevingsvlak. Zo is er afgelopen jaren bijvoorbeeld geadviseerd over de herziening van de Wet gemeenschappelijke regelingen en over de wetswijziging voor rekenkamers.
De commissie is vaste gesprekspartner van onder meer de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en het ministerie van BZK. Ook treedt de commissie op als begeleidingsgroep vanuit de griffiers voor het gezamenlijke programma van de beroepsverenigingen, het ministerie van BZK en de VNG: Democratie in Actie. Daarnaast is de commissie vertegenwoordigd in de VNG-commissie Raadsleden & Griffiers.
Doel
De commissie wil gestalte geven aan een belangrijk onderdeel van de statuten van de vereniging, namelijk het leveren van een kwalitatieve bijdrage aan (de ontwikkelingen in) het openbaar bestuur ter ondersteuning en vanuit het gezichtspunt van griffiers. Jaarlijks wordt geïnventariseerd welke thema’s actueel zijn en waar de commissie mee aan de slag gaat. Voor 2024 zijn dat: participatie, regionale samenwerking, recente en komende wetswijzigingen, lokale cultuur & ethiek van de lokale democratie, vertrouwen lokale democratie en intern samenspel.
Taken
De commissie heeft hierbij de volgende taken:
- Het voorbereiden van adviezen en reacties op ontwikkelingen op het gebied van het openbaar bestuur en het leveren van producten voor griffiers en gemeenteraden.
- Het deelnemen aan het debat over het openbaar bestuur in brede zin.
- Het signaleren van ontwikkelingen gericht op de omgeving en functie van de griffier, door middel van essays, jaarschriften, brochures e.d.
- Het leveren van inhoudelijke bijdragen aan kringen, het Jaarcongres en andere activiteiten van de vereniging door middel van workshops e.d.
Praatplaat rol griffier versterken lokale democratie (2023)
De commissie heeft een praatplaat ontwikkeld om in griffierskringen in gesprek te gaan over de rol van griffiers in het versterken van de lokale democratie. De praatplaat is tot stand gekomen en aangescherpt op basis van de diverse gesprekken in de beroepsgroep in 2023. Er is ook een handleiding bij hoe je het gesprek met elkaar in de kring kunt voeren. De eerste kring heeft er al ervaring mee opgedaan: “De start was een beetje onwennig, maar daarna kwam het gesprek goed op gang. We hadden aan het geplande uur niet genoeg en zetten het gesprek zeker voort”. Laat je ook inspireren en zet de Praatplaat op de agenda!
Publicatie Ertussen)in; griffies als katalysator tussen politiek, bestuur, organisatie en gemeenschap (2023)
Marije van den Berg en Vincent van Stipdonk hebben in opdracht van en onder begeleiding van de commissie Openbaar Bestuur de publicatie ‘Er(tussen)in’ gemaakt.
Deze bundel helpt griffiers breder én gerichter te kijken naar hun werk. Griffiers zijn er natuurlijk vooral voor de raad of Staten (de politiek), maar daarvoor moeten zij zich ook richten op het bestuur, de organisatie en de gemeenschap. Dat zijn de vier systemen waarmee je werkt. Als je die verbindt en benut, kun je veel leuker en effectiever werken. Bekijk de publicatie hier.
De griffiersfunctie in de regio (2023)
Hij bestaat niet, maar is er wel: een bestuurslaag in de regio. Voor allerlei opgaven zoeken gemeente, provincie, rijk en waterschappen plekken voor overleg, deals en akkoorden. Soms geïnstitutionaliseerd in gemeenschappelijke regelingen en andere verbonden partijen; steeds vaker ook in iets tussen informeel en formeel in.
Griffiers spelen een sleutelrol bij het vormgeven van heldere, democratische processen binnen deze 'Vreemde samenwerkingen'. De commissie heeft in samenwerking met Marije van den Berg een workshop verzorgd over dit thema tijdens het jaarcongres.
Op basis hiervan zijn acht aandachtspunten geïdentificeerd. Van het 'ontrommelen' van verwarrende structuren tot het bevorderen van verantwoordelijkheid bij het college en het mobiliseren van raadsleden op inhoudelijke vraagstukken. Marije heeft deze aandachtspunten gebundeld in: 'De griffiersfunctie in de regio, vreemde samenwerkingen'.
Participatie en het BOB-model (2022)
Dit rapport is een vervolg op het eerdere onderzoek dat we met ProDemos hebben uitgevoerd naar de rol van griffiers bij inwonersparticipatie in het lokaal bestuur. Eén van de bevindingen is dat er veel mogelijkheden zijn om meer bewonersparticipatie mogelijk te maken. Dit is in ieder geval bij het BOB-vergadermodel het geval. De bijeenkomsten moeten daar dan wel bewust voor ingezet worden. In het rapport worden suggesties voor creatiever gebruik van de beeldvormende fase gedaan. Dit rapport laat zien dat griffiers een belangrijke rol kunnen spelen om de betrokkenheid van inwoners te versterken. Het vergadermodel biedt hiervoor mogelijkheden. Door onze inzet als griffiers kunnen we bijdragen aan het vertrouwen van inwoners in hun volksvertegenwoordigers. Zie hier het
Rapport voor de VvG (griffiers.nl)
Trendonderzoeken
In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen wordt periodiek onderzoek uitgevoerd naar de trends en ontwikkelingen in de lokale politiek vanuit het perspectief van de griffiers van gemeenteraden en Provinciale Staten. De trendonderzoeken zijn uitgevoerd in 2013, 2018 en 2022.
Overzicht trendonderzoeken
Onderzoeksrapporten
De commissie wordt regelmatig gevraagd mee te denken met onderzoekers, zowel reactief als proactief. De commissie is betrokken geweest bij de volgende onderzoeksrapporten.
Overzicht onderzoeksrapporten
Bijeenkomsten
Als commissie Openbaar Bestuur organiseren we met enige regelmaat bijeenkomsten om griffiers in den lande te informeren over actuele ontwikkelingen in het openbaar bestuur of om daarover in gesprek te gaan.
De informatie die tijdens dergelijke bijeenkomsten gedeeld is, is hieronder terug te vinden:
- Januari 2023: Workshop over regionale samenwerking met Maarten Hageman - Commissiebijeenkomst | Vereniging van Griffiers
- Februari 2023: Lunchgesprek over de Wet Open Overheid met Jeroen Jonkers van de VNG - Kijk de webinar terug, download de presentatie of bekijk de vragen/antwoorden.
- Maart 2023: Lunchgesprek over de nieuwe geheimhoudingsbepalingen in de gemeentewet met Corline Norde van La Gro Geelkerken Advocaten. Kijk de webinar terug, download de presentatie of bekijk de vragen/antwoorden.
- Juni 2023: Lunchgesprek over participatie op decentraal niveau met Steven Blok. Kijk de webinar terug of download de presentatie.
- November 2023: Lunchgesprek over de participatieverordening met Steven Blok. Kijk de webinar terug.
