De Goudvink, beste rekenkamerrapport

Als jurylid beoordeelt zij mee welk rekenkamerrapport dit jaar het beste is. De samenstelling van de jury is heel veelzijdig: uit wetenschap, journalistiek, onderzoeksbureau, adviesraad, openbaar bestuur en de winnaar van het jaar daarvoor. Wat drijft Joyce om zich in te zetten als jurylid voor de Goudvink? 

Je zit als griffier in de jury van de goudvink, wat is dat precies? 
De Goudvink is een prijs, uitgereikt vanuit de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR), voor het beste rekenkamerrapport. De vink staat symbool voor het ‘afvinken’ van criteria waaraan het gevoerde bestuur moest voldoen. De prijs is belangrijk omdat het de kwaliteit bevordert. Door het competitieve element stimuleert het een leerproces bij rekenkamers, het trots zijn op het verrichte werk en een moment van aandacht voor rekenkamers in bestuurlijk Nederland. Met als uiteindelijk doel: het aanscherpen van college en raad en daarmee het aanscherpen van de lokale democratie.

De samenstelling van de jury is heel veelzijdig: uit de wetenschap, journalistiek, onderzoeksbureau, adviesraad, openbaar bestuur en een eerdere winnaar. Met de vele onderwerpen die langskomen tijdens ons juryberaad, geeft dat een avond vol boeiende discussies met allerlei verschillende invalshoeken. 

Waarom is dit voor jou als griffier interessant?
Rekenkamers worden heel technisch een Instrument van de raad genoemd. Zo technisch wil ik het niet zien. Onderzoeken van rekenkamers helpen gemeenteraden en raadsleden om hun controlerende taak in te vullen. Vaak worden onderwerpen waar normaal gesproken niet zoveel tijd aan kan worden besteed verdiept. Ik houd als jurylid daarbij vooral hun taak voor ogen. Rekenkamers onderzoeken in het algemeen:

• Rechtmatigheid: voldoet de uitvoering aan de wettelijke kaders en regelgeving?   
• Doelmatigheid: is de voorbereiding en uitvoering van beleid efficiënt verlopen?   
• Doeltreffendheid: zijn de beoogde effecten van het beleid ook behaald?  

Behalve dat op deze vragen antwoord wordt gegeven, geven rekenkamerrapporten vaak meer inzicht aan gemeenteraden en raadsleden op een onderwerp. Dat inzicht helpt raadsleden om hun werk goed te kunnen doen. 

Ik heb als jurylid veel onderzoeken tot mij mogen nemen die moeilijke onderwerpen op een duidelijke en inzichtelijke manier presenteren: soms met een hele simpele uitleg, soms in infographics en soms ook via korte vlogs. Daarbij kijk ik ook naar de aanbevelingen: hoe praktisch zijn deze in de richting van (vaak) raad en colleges? Een conclusie dat een raad zijn controlerende rol niet goed heeft opgepakt is misschien wat makkelijk getrokken. Maar hoe help je de raad en zijn raadsleden verder? Ook hier zijn mooie voorbeelden te geven van ‘simpele’ checklijstjes/kaartjes, placemats, etc. Het mooie is dat dat inzicht in verschillende onderwerpen geeft. De kaders en doelstellingen die de raad een college meegeeft (en het ‘controleren’ hiervan of liever: het hierover verantwoording afleggen: 'doen we de goede dingen en doen we de dingen goed?') hangen allemaal met elkaar samen. Je moet het met elkaar doen. De conclusies zijn niet altijd negatief: er zijn ook mooie voorbeelden van rekenkamerrapporten die concluderen dat het ook goed kan gaan. 

Wat zou je andere griffiers mee willen geven vanuit jouw jury ervaringen?
Stimuleer dat jouw rekenkamer de contacten met de gemeenteraad goed houdt. Zorg voor persoonlijk contact en wijs je collega's in de gemeente op de onderzoeken die inmiddels in de bibliotheek van de NVRR zijn opgenomen. Ook voor inhoudelijke collega's een bron van informatie. En vraag je rekenkamer om ‘hun beste rapport’ op te sturen en mee te dingen naar de Goudvink. Aandacht hiervoor helpt rekenkameronderzoek en de bekendheid hierover enorm.